“Sách mang đến cho ta nhiều thứ, như kiến thức, trí tuệ, giá trị quan, thế giới quan… Thật vui khi biết được điều mình chưa biết, thật phấn khích khi bắt gặp một góc nhìn sự vật hoàn toàn mới mẻ”. Thế nhưng mỗi người lại lựa chọn cách đối xử với sách khác nhau… Với câu chuyện này chúng ta sẽ nhìn thấy 3 cách thức con người vẫn thường đối xử với sách…
Nhân vật chính của câu chuyện là Natsuki – 1 cậu bé đáng thương khi mồ côi cha mẹ lại mới vừa mất đi người ông của mình. Cậu thu mình trong cửa hàng sách của ông và bầu bạn với những trang truyện. Cuộc đời của cậu bỗng thay đổi khi từ bức tường treo đầy giá sách bỗng xuất hiện một chú mèo biết nói. Chú ta đã dẫn Natsuki và cô bạn Sayo đi tới 4 mê cung để tìm cách cứu lấy những quyển sách. 3 mê cung đầu tiên là một phương thức ẩn dụ để nói về cách mà con người đang “đọc sách”.
Mê cung đầu tiên, Natsuki gặp một người đàn ông nổi tiếng nhờ đọc hàng vạn cuối sách. Ông ta đặt KPI phải đọc được nhiều sách nhất có thể. Thư phòng của ông ta là một kho tàng sách nhưng nhìn kỹ sẽ thấy sách bị nhồi nhét đầy tủ không trật tự. Điều này phản ánh vấn đề rất nhiều người hiện nay, đọc sách hòng mong lấy số lượng khoe mẽ với đời chứ chẳng thể hấp thụ được những kiến thức, ý nghĩa sâu xa của mỗi cuốn sách. Dần dần họ sẽ trở thành những con người có tầm hiểu biết nông, với đống kiến thức thiếu sự sắp xếp logic và chỉn chu. Sự thiếu logic cũng được khắc họa thông qua cách trang trí nhà cửa của người đàn ông đó. Ông ta mang những thứ đẹp nhất, hoành tráng nhất vào trưng trổ trong nhà nhưng lại không ăn nhập. Nhưng nhân vật thứ hai là người vợ của người đàn ông xuất hiện với thái độ kiêu kì, cho rằng Natsuki và chú mèo chưa đủ tầm để hiểu về cách bày trí của ngôi nhà. Đây cũng là một phép ẩn dụ về những con người không đọc sách, thiếu kiến thức luôn tôn thờ sai đối tượng từ đó có cái nhìn thiên kiến, lệch lạc về các vấn đề trong xã hội.
Ở mê cung thứ hai, Natsuki có thêm một người bạn đồng hành là Sayo – Cô lớp trưởng năng nổ. Dưới sự chỉ dẫn của chú mèo, Natsuki gặp một người đàn ông kỳ lạ, thay vì đọc sách, ông ta cắt sách. Từ một quyển sách dày cộp, chỉ bằng vài nhát kéo đã được thu gọn lại chỉ còn 3 chữ: “Melos nổi giận” (bắt nguồn từ cuốn “Chạy đi, Melos”). Ông ta cho rằng kỹ thuật này sẽ cứu rỗi những cuốn sách khó đọc. “Chỉ vì cái sự khó đọc ấy, mà đánh mất hết giá trị của sách. Ai ai cũng muốn đọc những kiệt tác văn chương một cách thật thoải mái, thật nhẹ đầu, giống như chỉ bằng một cú nhấp chuột là có thể tải hết tuyển tập nhạc Giáng sinh thịnh hành vậy. Muốn đọc vui, đọc nhanh, đọc thật nhiều. Kiệt tác văn chương chẳng thể tồn tại lâu, trừ phi đáp ứng đủ những nhu cầu thời đại ấy. Tôi vung chiếc kéo này, là để cứu mạng những cuốn sách như thế”. Suy nghĩ này xuất phát từ việc yêu sách. Tuy nhiên cái thú của việc đọc một quyển sách không chỉ là để biết nội dung của nó có gì mà điều hay ho còn nằm ở cách hành văn, những chi tiết độc đáo… Thay vì cứu, việc tóm tắt quá cũng là một cách giết chết những quyển sách. Đây cũng là cách rất nhiều người đang từng ngày đọc sách đó là đọc các tóm tắt, đọc lướt dẫn đến việc không thể cảm nhận được những điều ẩn chứa trên từng trang giấy, khiến cho những cuốn sách dần mất đi giá trị của mình.
Nếu ở 2 mê cung trước, Natsuki gặp những người đọc sách thì tại mê cung thứ 3, anh chàng gặp một nhà xuất bản sách. Ngay lối đi là là hàng tá chồng sách khổng lồ vứt ngổn ngang, trên trời đổ xuống từng cơn “mưa sách” làm cho đường đi thêm bừa bội. Chủ nhân của mê cung này luôn lựa chọn xuất bản những sách bán chạy, không có nhiều ý nghĩa bởi ông sách cũng chỉ là “một loại hàng hóa tiêu thụ” mà thôi. “Ở đây chúng tôi không xuất bản sách để truyền đạt điều gì. Chúng tôi xuất bản ‘sách mà thị trường mưu cầu’”. Đây cũng là lời nhắn nhủ dành cho những nhà xuất bản hiện nay, thay vì xuất bản những cuốn sách đáng đọc truyền lại cho hậu thế thì họ thường lựa chọn xuất bản những cuốn sách vô nghĩa ít ý nghĩa cốt để thu hút đọc giả. Điều này có thể làm cho khách hàng mua nhiều sách hơn nhưng những cuốn sách quý với những giá trị tinh hoa đang dần dần mất đi theo thời gian.
Ở mê cung thứ tư là cuộc gặp gỡ đặc biệt giữa Natsuki và một hiện thân của sách. Tuy nhiên, hiện thân này lại thiếu sức sống và mất hết niềm tin vào sức mạnh của sách. Bằng những lời nói ngô nghê nhưng chân thành của mình, Natsuki đã giúp những quyển sách thêm mạnh mẽ để trường sinh, thực hiện trọng trách chuyên chở kiến thức cho đời.
Ẩn dưới hình hài một cuốn sách dễ chịu với những hình ảnh, chi tiết nhẹ nhàng là những bài học, những câu chuyện về sách. Từ đó khắc họa sinh động nhiều thái cực trong cuộc sống, “Chuyện con mèo lập kèo cứu sách” chắc chắn là một câu chuyện “đáng tiền” đối với bất cứ ai đam mê đọc sách.
Opmerkingen