Có rất nhiều người không biết nội dung của Nhà Giả Kim là gì nhưng chắc chắn các bạn biết câu nói huyền thoại là: “Khi bạn thực sự mong muốn một điều gì, cả vũ trụ sẽ hợp lại giúp bạn đạt được nó”.
Nếu các bạn chưa đọc quyển sách “Nhà giả kim” đồng nghĩa với việc bạn đang bỏ qua 1 đoạn văn chương tuyệt vời của giới văn học hiện đại. Minh chứng bằng việc, cuốn sách này với câu chuyện của mình là cuốn sách bán chạy nhất thế giới chỉ sau kinh thánh. Vậy có điều gì đặc biệt khiến cả thế giới đổ xô đi mua quyển sách này?
Nhìn 1 cách tổng quan, cuốn sách này mô tả lại chi tiết hành trình đi tìm kho báu tại Ai Cập của một anh chàng chăn cừu với điểm khởi đầu là 1 khu chợ Tây Ban Nha. Điều khiến câu chuyện trở nên vĩ đại là bởi vì tầng tầng lớp lớp ý nghĩa nằm sâu trong từng con chữ.
Đầu tiên tại sao lại là người chăn cừu bình thường? Theo Kinh Thánh ghi chép lại cậu bé chăn cừu chính là người đầu tiên phát hiện ra Chúa tái thế. Và hình ảnh người chăn cừu quản lý, định hướng cho rất nhiều sinh vật xung quanh cũng giống như hình ảnh của Chúa đang dẫn dắt những con chiên của mình. Như vậy, Santiago đã được định sẵn trở thành Người dẫn dắt, Kẻ lãnh đạo.Chúng ta cũng cần phải nói thêm, nhân vật chính là Santiago có nghĩa là “Vị thánh bảo vệ của Tây Ban Nha”.
Trong câu chuyện này ta có thể hình thấy rất nhiều hình ảnh tượng hình khác như:
Đàn cừu: Hình ảnh nói lên sự an phận, trì hoãn và thiếu sự kiểm soát cuộc sống của bản thân mình: “Loại vật chẳng bao giờ phải tự quyết định về bất cứ chuyện gì” hay “Nhu cầu duy nhất của lũ cừu là ăn và uống”. Liệu nhu cầu này có giống với 1 “chủng loài người” trong xã hội ta, chỉ ăn uống và giải trí. Họ là những con người không tạo thêm giá trị cho xã hội, sống một cuộc đời tẻ nhạt. Nhìn vào có thế thấy là vô lo vô ưu như bầy cừu trên thảo nguyên kia nhưng thực ra vô định, không hoài bão và ước mơ.
Hình ảnh đối lập giữa anh chàng chăn cừu đọc sách và anh chàng người Anh đọc sách.
Santiago không chỉ đọc sách, anh có sự trải nghiệm trong thực tế. Trong suốt cuộc hành trình của mình anh không chỉ đọc mà còn dừng lại lắng nghe tiếng của Tâm linh vũ trụ, tiếng của gió, của sa mạc đang thì thầm. Anh khám phá thế giới thông qua đôi mắt của kẻ ngoại đạo, anh tìm hiểu mọi thứ trong mọi thời gian. Trong sách có một chi tiết: vì thương chú lạc đà của mình Santiago quyết định vứt quyển sách của mình đi. Quyển sách dày cộm mà ngay đầu chương sách, nhà vua đã nói rằng đây là một quyển sách buồn tẻ. Sau hành động này, nhân vật dùng cả tâm hồn của mình để cảm nhận tiếng nói của vũ trụ.
Ngược lại chàng trai người Anh dùng 10 năm cuộc đời để nghiên cứu về thuật giả kim, anh ta say mê không? Có chứ. Anh ta tâm huyết không? Câu trả lời 100% là có bởi anh ta đã vượt ra muôn trùng dương đến với Ai Cập để tìm nhà luyện kim đan. Thế nhưng trên cả chặng đường anh ta lại “chúi mũi vào đọc sách”, anh ta đã bỏ qua rất nhiều những cảnh vật đẹp, không nhìn nhận sự thay đổi của vũ trụ, sự xoay vần của tạo hóa. Có thể nói anh ta không cảm nhận được nổi 1 hạt cát. Đó chính là lý do nhà luyện kim đan nói rằng anh chàng này còn thiếu 1 thứ nên chưa thể gặp không được: Đó chính là sự trải nghiệm.
Đây cũng chính là hình ảnh của giới trẻ hiện nay: Dừng sự tìm hiểu của mình sau màn hình máy tính, khám trên lý thuyết và trên những trang sách. Đây chính là một điều thiếu sót vô cùng lớn. Nếu bạn có thể hài hòa những lý thuyết trên sách vở và sự trải nghiệm của mình bạn sẽ trở thành Santiago – Người dẫn đầu.
Hình ảnh anh chàng bán kem ở phiên chợ và ông chủ tiệm pha lê
Ai cũng có ước mơ nhưng ai đủ khả năng và ai sẽ là người thực hiện?
Nếu anh chàng bán kem ở phiên chợ cả đời mong kiếm đủ tiền để bước chân tới châu Phi thì ông chủ tiệm pha lê là một người giàu có với một ước nguyện giống tất cả những con chiên ngoan đạo khác mà chưa thực hiện đó là một lần hành hương đến thánh địa Mekka. Đối với ông chủ, tiền không phải vấn đề, “Tôi giàu hơn tất cả những người đang hành hương ngoài kia”….
Trong thực tế, người bán kem đại diện cho những người có ước mơ, có mục đích riêng thế nhưng lại bị xao nhãng nên đã quên đi mục tiêu cả đời của mình. Mục tiêu không được thực hiện có thể là bởi vì những thử thách quá khó khăn hay bởi vì cuộc sống hiện tại dễ dàng hơn? Có lẽ điều này là chỉ anh chàng bán kem mới lý giải được.
Ngược lại, ông chủ bán pha lê giàu, lúc nào ông cũng trăn trở mong muốn thực hiện cuộc hành hương đó, luôn tự nhắc nhở bản thân nhưng tại sao ông cũng chưa thực hiện giấc mơ của mình? Ông là đại diện cho những con người luôn nhớ mục đích của mình nhưng không chịu làm nó, bởi họ sợ khi họ đã thực hiện rồi họ sẽ mất đi mục tiêu sống. Vì vậy, họ lựa chọn duy trì mơ ước chứ không biến nó thành hiện thực. Sau khi tôi đọc đến đây, tôi đã thấy phảng phất đâu đó hình ảnh của mình. Tại sao tôi lại sống cuộc đời như vậy? Tôi nghĩ tôi cần thay đổi, giống như ông chủ tiệm pha lê cũng đã thay đổi tư duy cố hữu sau khi gặp gỡ Santiago.
Cô gái con chủ tiệm vải và Fatima
Ngay cách đặt tên nhân vật cũng nói lên tầm quan trọng và giá trị mỗi nhân vật thể hiện trong tác phẩm. Nếu cô con gái của chủ tiệm vải không có lấy nổi 1 cái tên thì Fatima lại được coi là hình mẫu của một cô gái sa mạc.
Với cô con gái chủ tiệm vải có lẽ được xem là một rung động nhất thời, 1 điểm bấu víu của chàng trai chăn cừu. Bởi nếu nó là tình yêu, Santiago đã tới tìm nàng chứ không chỉ giữ mãi mối lưu luyến đó trong suốt 1 năm dài. Nếu yêu cô gái này chắc có lẽ cuộc đời của Santiago cũng sẽ chẳng có gì cho chúng ta đọc nữa bởi chàng trai sẽ vĩnh viễn ở lại vùng đất của mình quên đi giấc mơ và an phận như bầy cừu của mình. Cô gái không tên này cũng sẽ chẳng đem lại giá trị gì bởi ngay từ đầu, cô gái đã hỏi chàng trai những câu hỏi không thông minh như: Vì sao anh lại đọc sách, vì sao 1 người chăn cừu lại biết chữ… Ô kìa, vẻ đẹp của tri thức là miễn phí và ai cũng có thể đón nhận nếu họ thực sự mưu cầu đấy cô gái ạ.
Còn đối với Santiago, Fatima là tình yêu vĩnh cửu. Có lẽ đoạn này tác giả muốn viết riêng dành cho những cô gái hay chính cho vợ của ông? Tình yêu là không kiểm soát, không ép buộc giống như tục ngữ Việt Nam có câu: “Lạt mềm buộc chặt”. Có lẽ Fatima vừa là người tình vừa là tri kỷ của Santiago nên nhân vật mới có trút bầu tâm sự với nàng và chính nào cũng cũng chia sẻ về quan điểm của mình với Santiago: “Bố em đi và lần nào cũng sẽ trở về với mẹ em”. Fatima không ngăn cản Santiago đi theo vận mệnh của mình dù ngoài sa mạc có bao nguy hiểm rình rập, bởi cô biết đó là sứ mệnh của Santiago và bởi cô có đức tin. Cô gái ấy chờ và Santiago vững tin bởi tình yêu chân thành sẽ không chỉ ngăn cách bởi bất cứ điều gì.
2 cô gái này cũng là 2 đại diện cho tình yêu của giới trẻ. 1 kiểu là lầm tưởng về tình yêu, ngỡ rằng đó là tình yêu rồi ràng buộc bản thân với thứ huyễn hoặc đó như cách Santiago ràng buộc mình với cô gái tiệm may dù chẳng biết cô có chờ mình hay không. Kiểu thứ 2 là thứ tình cảm thiêng liêng được gọi là tình yêu đích thực, 2 người đồng cảm, thấu hiểu lắng nghe và cùng đồng hành với nhau trên chặng đường đi đến thành công. Giống như Fatima, dù không thể đi cùng nhưng cô “nhờ gió gửi đến Santiago 1 nụ hôn” để bóng hình của mình sẽ mãi theo bước anh. Thứ tình cảm đó khiến Santiago luôn nhớ mong, dù tiến bước nhưng sẽ quay trở về, dù trong nguy khó vẫn mong người mình yêu bình an.
Đám quân lính và Toán cướp – Ranh giới giữa thực tế và thực dụng
Đám quân lính trên sa mạc đã nghi ngờ Santiago, đây chính là đặc tính vốn dĩ của con người – luôn luôn nghi ngờ. Họ yêu cầu Santiago phải chứng minh năng lực của mình nếu không sẽ giết cậu. Trong truyện có 1 đoạn: khi các binh lính yêu cầu nhà cầm quyền cho dừng lại, nhân vật này đã trả lời: “Ta muốn nhìn thấy sức mạnh của Allah”. Điều này cũng giống con người, luôn muốn khám phá tự nhiên, trầm trồ trước tự nhiên nhưng rồi sẽ khuất phục trước bà mẹ thiên nhiên. Khi đã thấy được sức mạnh của Santiago, thủ lĩnh quân đội đã cho quân lính bảo vệ Santiago. Họ là những người thực tế “Tôi phải mắt thấy tai nghe “ chứ không tin những lời viển vông, họ tin vào những điều có cơ sở, có căn cứ và luôn sẵn sàng bảo vệ quan điểm của mình nhưng khi những điều họ nghi ngờ được chứng minh, họ sẵn sàng tin tưởng hết lòng.
Ngược lại, toán cướp là hình mẫu cho những kẻ thực dụng của xã hội hiện tại. Họ không có ước mơ, chẳng tham vọng gì to lớn ngoài việc cướp bóc từ những người xung quanh. Vậy là cả đời chỉ cướp được những món nhỏ không bao giờ so sánh được với kho tàng bí mật kia. Rất nhiều người hiện nay nói rằng, họ không thành công là vì không may mắn, không được trời thương nhưng trong chuyện đã chứng minh ngược lại, rõ ràng, toán cướp có 1 giấc mơ về kho báu, nếu lựa chọn giống như Santiago là tin vào giấc mơ, thì kho tàng ấy đã thuộc về họ thế nhưng họ lại cười và giấc mơ đó. Họ thiếu đức tin. Thay vì vượt muôn sóng gió để đến với kho tàng của đời mình, họ lựa chọn những thứ dễ dàng hơn, nhanh chóng thu được lợi ích. Chính vì vậy, mẫu người này không mang lại giá trị gì cho xã hội, chỉ nhận được những điều tủn mủn, quẩn quanh. Có thể nói, Santiago không phải người đặc biệt vì không chỉ mình cậu mơ thấy giấc mơ này, thậm chí, giấc mơ của Santiago còn kém rõ ràng hơn giấc mơ của toán cướp thế nhưng cậu đã chọn cho mình con đường đặc biệt, cậu chọn trở nên đặc biệt khi đi theo tiếng gọi của giấc mơ.
Ta có thể thấy, người thực tế là tốt nhưng nếu đẩy lên 1 bậc trở thành thực dụng thì sẽ chẳng còn gì nữa.
Nhà vua xứ Salem – Ông chủ tiệm pha lê – Nhà luyện kim đan
Họ là mở đầu cũng là những người luôn nhắc nhở Santiago phải đi theo tiếng gọi Tâm linh vũ trụ. Ở những thời điểm Santiago muốn bỏ cuộc, họ đều xuất hiện và gửi tới những thông điệp đặc biệt. Đây là một bằng chứng, chứng minh cho câu nói kinh điển của quyển sách này: “Khi bạn thực sự mong muốn một điều gì, cả vũ trụ sẽ hợp lại giúp bạn đạt được nó”.
Trong cuộc sống, 3 người này cùng những dấu hiệu giúp con người đến đích của thành công có thể rải rác khắp đường đi, thế nhưng chúng ta không để ý mà chỉ chăm chăm nhặt lấy những điều vụn vặt. Nếu tập trung, kiên định và quyết tâm đi tới đích chắc chắn cả vũ trụ cũng sẽ hợp lực lại để giúp đỡ bạn.
Kho báu ở nơi bắt đầu
Tại sao Santiago phải đi thật xa để rồi nhận ra kho tàng trong giấc mơ của mình nằm ở chính ngay nơi anh ta nằm ngủ? Trong câu chuyện, Santiago không hề biết kho tàng đó là gì, trên đường đi, anh ta cũng liên tục dò đoán về kho báu ấy nhưng tuyệt nhiên anh ta không hề nghĩ đến đó là 1 hòm vàng.
Thực ra, kho báu thật sự chính là những trải nghiệm mà ai đã lượm nhặt được suốt cuộc hành trình, đó là tình yêu lý tưởng mà Fatima, là đoàn lữ hành, là những gì cậu học được trên sa mạc, về cuộc chiến tàn khốc. Đó chính là những trải nghiệm quý giá chỉ những kẻ dũng cảm nhất, kiên định nhất mới có được.
Một cách lý giải khác cho việc kho tàng ở nơi bắt đầu đó chính là đôi khi những thứ quý giá nhất lại nằm ngay bên chúng ta mà chúng ta không nhận ra, chỉ khi đi cả 1 hành trình dài thật dài, xa thật xa chúng ta mới đủ trải nghiệm để thấu cảm được sự quý giá ấy. Trong tình yêu cũng vậy, chúng ta đi thật xa để tìm kiếm mà không biết rằng đôi khi, cô gái dành cho mình lại chính là người hàng ngày chúng ta gặp, chúng ta trò chuyện…
Sau tất cả, hành trình đi theo giấc mơ hay nói 1 cách bớt mỹ miều hơn là hành trình đến thành công chính là lắng nghe tiếng trái tim của mình, hiểu chính mình và tuân theo quy luật của tạo hóa.
Các rất nhiều điều tôi muốn nói và cố gắng lý giải về quyển sách này thế nhưng với vốn hiểu biết còn hạn hẹp của mình, tôi xin dừng bút tại đây. Tôi cũng mạn phép nghĩ rằng: chuyện hay là do cách suy nghĩ của mỗi người vì vậy đừng bỏ qua quyển sách thú vị này và chia sẻ cho tôi biết về suy nghĩ của bạn nhé!
MEI
#Nhà_giả_kim #Book.no.1
Comments